In deze wekelijkse rubriek vind je een zoek- of beter een vindtip. Het gaat om zoektechnieken en andere tips en trucs om effectief informatie terug te vinden.
Deze week (week 52): je zoekopdracht beperken tot één website. Read the rest of this entry »
Onlangs schreef Ionica Smeets in De Volkskrant een column over de schrijfregels van George Orwell (Smeets, 2020). Aanleiding was een discussie met haar studenten over de rapportagestijl tijdens een college onderzoeksmethoden. Ik kan dat gesprek goed plaatsen en ben het geheel eens met haar schrijfregels. Eigenlijk zijn het de schrijfregels van Orwell.
Haar ervaring kan ik met soortgelijke uit eigen praktijk aanvullen. Steeds vaker zie ik stukken van studenten die ergens hoorden dat ze ‘we’ en ‘ik’ moeten vermijden en nu van de weeromstuit ‘de onderzoeker’ gebruiken. Alleen een journalist die een stuk schrijft over een onderzoeksrapport gebruikt die frase (‘de onderzoeker’), zeg ik dan tegen een student bij wie ik dit aantref. De merkwaardige – ik wilde schrijven ‘dwaze’ – nieuwerwetsheid wordt ingegeven door de idee dat een rapport zo meer neutraal klinkt. Daarbij doet de student een impliciet beroep op een (academische) status die men niet heeft. De vermelde schrijfwijze (“de onderzoeker”) is overigens ongebruikelijk in de academische wereld zelf. Paradoxaal genoeg is het een impliciet ‘gezagsargument’ op basis van een vermeende status die geen rol speelt bij het wisselen van argumenten. In een academische discussie gaat het om de inhoud.
En zo is er meer, bijv. het gebruik van de actieve vorm. In een Plan van Aanpak waarin je de (voorgenomen) werkwijze beschrijft dien je de passieve vorm te vermijden.
Mocht achteraf blijken dat je slechts zeven mensen interviewde, pas dan in het definitieve onderzoeksverslag het aantal aan (incl. de verantwoording van het aantal. Ik vat de regels van Orwell samen, met dank aan Iona Smeets, want ik raadpleegde Orwell niet zelf:
De zes schrijfregels van George Orwell:Mijn kompaan bij het antiquariaat in ’t Wasdom – Igor Cornelissen – is het geheel eens met de zes schrijfregels van George Orwell, al is hij van mening dat een zevende regel niet mag ontbreken: de anekdote. Liefst op iedere pagina één. Minstens.
Tot slot.Naast bovenstaand gesprek over schrijfregels, bespreek ik met mijn studenten ook altijd een drietal niveaus van rapporteren: feitelijk, vergelijkend/analytisch en existentieel.
Smeets, I. (2020). Ik eindigde mijn college met de zes schrijfregels van George Orwell. De zesde is de allerbelangrijkste [column]. Geraadpleegd op 7 december 2020 op de website van De Volkskrant, 20 november 2020.
Gebruikers van bolas kunnen bij het opstellen van de literatuurlijst gebruik maken van de APA-tool van bolas, zoeken in Laelaps die zoekresultaten direct volgens APA-richtlijnen opslaat of gebruik maken van de databanken. Je kunt hier alle functionaliteiten bekijken.
Een paar artikelen over de betrouwbaarheid en kwaliteit van je literatuurlijst. Welke eisen worden er aan betrouwbare bronnen gesteld? & Hoe beoordeel je de betrouwbaarheid en kwaliteit van bronnen? Meer lezen…
Wat zijn de APA-regels bij verwijzing naar een krantenartikel of journal of bij een artikel uit een wetenschappelijke bundel? Hieronder een overzicht van de regels bij verschillende type bronnen.
Bij elk type bron (thesis, boek, bundel, rapport, artikel [uit journal, tijdschrift of krant], webpagina etc.) wordt een voorbeeld gegeven van de precieze bronverwijzing in het betoog en de weergave van de bron in de bibliografie.
Bolas ontwikkelde een tool voor het opslaan van het type bron. Dat gebeurt binnen bolas volgens de APA-stijl. Je kunt de tool gebruiken op de overzichtspagina waar de eerder door jou opgeslagen projectbronnen staan.
Maak in twee stappen een correcte verwijzing:
(1) Klik bij je bronnenoverzicht op de projectpagina op REF (rode pictogram), (2) kies het correcte type bron, vul de ontbrekende gegevens aan en sla de wijzigingen op.
Je bent klaar als de noodzakelijke velden bij het gekozen type bron zijn ingevuld. Dan wordt het rode REF pictogram groen.
Laatste update: 23 december 2020
Mensen vragen mij wel eens hoe je omgaat met een citaat (uit een boek of artikel) dat je ergens aantreft, maar waarvan je de bron zelf niet raadpleegde. Soms is die informatie van belang, maar je hebt nog niet de mogelijkheid gehad om de oerbron zelf te zien. Wat moet je in dit geval doen met de bronverwijzing in je tekst en de vermelding in de literatuurlijst (vlg. APA-richtlijnen)?
Mijn advies is altijd hetzelfde: raadpleeg ook de oerbron! Er zijn tenminste drie argumenten om dat te doen:
Wanneer je – ondanks dit advies – er toch voor kiest om de andere bron (de zgn. oerbron) niet te raadplegen, maar je wel de informatie wilt gebruiken, kun je dat in je betoog expliciet aangeven. Een voorbeeld:
Jansen citeert bij deze kwestie de bekende auteur Herbert Willemsen die stelt dat er vele wegen naar Rome leiden, maar dat het goed is om de kortste weg te kiezen en toch ook alle andere wegen te kennen (Jansen, 2019, p. 40).
In de literatuurlijst wordt alleen de titel van Jansen opgenomen. Neem je toch Willemsen op, dan suggereer je daarmee dat je die bron ook hebt geraadpleegd. Dat is een vorm van fraude.
Méér over APA-verwijzingen
Gebruikers van bolas kunnen bij het opstellen van de literatuurlijst gebruik maken van de APA-tool van bolas, zoeken in Laelaps die zoekresultaten direct volgens APA-richtlijnen opslaat of gebruik maken van de databanken. Je kunt hier alle functionaliteiten bekijken.
Om docenten/begeleiders te ontlasten en onze gebruikers te helpen hebben we een projectplanning gemaakt die gemakkelijk is in te passen binnen een bestaande regeling voor het profielwerkstuk. De planning gaat uit van drie of vier begeleidingsmomenten.
Is er binnen de opleiding geen regeling of handleiding voor het profielwerkstuk, dan is het mogelijk gebruik te maken van een eerder door ons ontwikkeld format dat gemakkelijk kan worden aangepast aan de eigen schoolcultuur en simpel te integreren met deze projectplanning.
Meer blogs over het profielwerkstuk.
BOLAS biedt voor uw bedrijf, instelling of school een volwaardige projectomgeving, inclusief integratie van documentopslag (Office365, Google Drive etc.), eigen projectmail en -chat. Dit alles binnen het eigen domein, zichtbaar binnen de beveiligde intranetomgeving en gemakkelijk inzetbaar in combinatie met bijv. Microsoft Teams.
Naast de normale projectfunctionaliteiten hebben gebruikers de beschikking over de zoekmachine Laelaps die in samenwerking met o.m. DOAJ en BASE miljoenen Open Access bronnen onder handbereik brengt. Daarnaast kunnen instellingen eigen databanken toevoegen aan de databankenomgeving en zelfs opnemen binnen onze zoekmachine Laelaps.
Externen (bijv. adviseurs of uitzendkrachten, stagiairs, ZZP-ers) of andere tijdelijke medewerkers krijgen met de tool bolas toegang tot een rijke projectomgeving, waarbinnen zij kunnen samenwerken met alle andere medewerkers. Dit gebeurt via aan uw bolasdomein gekoppelde vouchercodes. Zo hebben zij toegang tot de voor hen relevante projecten, projectdocumenten en/of vakliteratuur en kan er snel en effectief gecommuniceerd worden (o.a. via projectchat en -mail). Externe medewerkers kunnen natuurlijk ook zelf initiatief nemen bij het opzetten van projecten. Ook zijn er specifieke managementtools voorhanden.
Interesse? Neem contact met ons op.
Instellingen hebben veel activiteiten waarbij externen worden ingeschakeld (adviseurs, ZZP-ers, stagairs etc.). Het is niet altijd eenvoudig hen toegang te geven tot de reguliere informatiestromen binnen de instelling.
De projectomgeving van BOLAS biedt de mogelijkheid om binnen het instellingsdomein (bijv. wasdom.bolas.nl) als externen en medewerkers samen te werken, incl. gebruik van de projectgerichte selectie van (instellings)documenten & vakliteratuur. In het gekozen voorbeeld is die instelling ’t Wasdom. Het kan ook uw bedrijf of instelling zijn.
Digitale documenten kunnen toegankelijk gemaakt worden met een unieke maplink (bijv. Office365 of Google Drive) die uitsluitend binnen de projectomgeving en voor specifieke gebruikers toegankelijk is. Vakliteratuur is vindbaar met de zoekmachine Laelaps en andere databanken binnen bolas en wordt op APA-conforme wijze zichtbaar gemaakt voor gebruikers.
De toegang tot de projectomgeving voor externen gebeurt met zgn. vouchercodes die aan uw instellingsdomein zijn gekoppeld. Externen worden zo tijdelijk of voor een langere periode betrokken bij de instellingsprojecten en/of kunnen ook zelf projecten aanmaken met medewerkers binnen die instelling.
Méér weten? Neem contact met ons op.
In deze reeks besteden we aandacht aan vrij toegankelijke databanken (zg. Open Access). Verder geven we tips hoe je de toegang tot bronnen kunt vergroten, bijv. door het gebruik van een VPN-verbinding die ook nog eens tot meer privacy op het internet leidt.
Een betaald lidmaatschap van de openbare bibliotheek geeft toegang tot een aantal interessante (digitale) bronnen, ook vanuit de thuiswerkplek. Een grotere collectie van (digitale) bronnen is aanwezig bij de moeder van alle bibliotheken: de Koninklijke Bibliotheek (KB). Voor leerlingen is het KB-lidmaatschap gratis, studenten betalen een bedrag van €7,50 (50%)
Een KB-lidmaatschap kun je aangeven binnen je persoonlijke instellingen van de bolasapplicatie. Bij nieuw aangemaakte projecten reikt bolas je relevante selectie uit haar databankcatalogus aan (op type, vakgebied en onderwerp van je project), waaronder dus ook verwijzingen naar KB-databanken.
Goed om te weten dat leden van de Openbare Bibliotheek vanuit hun thuiswerkplek toegang hebben tot de e-book collectie van de bibliotheek online (zo’n dertigduizend titels). Deze databank maakt ook deel uit van de collectie van ruim 20 databanken met e-books waarnaar wij verwijzen en die vanuit onze databankcatalogus benaderbaar zijn. Een groot deel daarvan is overigens doorzoekbaar met onze zoekmachine Laelaps.
Naast de genoemde e-books zijn er databanken van NBD Biblion (Literom en de Uittrekselbank) voor bibliotheekleden beschikbaar. Deze databanken geven informatie over actuele thema’s, gerecenseerde boeken en/of interviews met schrijvers. Een prachtige aanvulling op de e-books.
Leerlingen van scholen voor VO die géén lid zijn van de Openbare bibliotheek kunnen vanuit de thuiswerkplek op de databanken van NBD Biblion inloggen (deze inlog werkt alleen als de betreffende school over een geldig abonnement beschikt).
Ook goed om te weten – gevonden titels uit de hierboven besproken databanken kun je natuurlijk bewaren in je bronnenlijst van bolas (vlg. APA-richtlijnen) om ze later weer in te zien. Naast de andere functionaliteiten van bolas.
Met regelmaat vragen mensen mij hoe ze er snel achter kunnen komen of ergens in de KB-collectie de volledige digitale tekst (fulltext) van een boek, bundel, tijdschrift etc. te vinden is. Ze beschikken dan wel over titel, auteur (of ISSN, ISBN, DOI) of andere gegevens. Toch vinden ze pas vaak na heel lang zoeken het antwoord op hun vraag.
Kan dat sneller?
Ja, dat kan veel sneller. Eén van de manieren is het doorzoeken van de databank die alle geïndexeerde items op DOI, ISBN/ISBN en/of titel doorneemt. De zoekopdracht checkt dus een groot deel van de databanken van de KB. Bovendien geeft ze bij de resultaten de directe verwijzing naar het fulltext-bestand. Overigens blijft een deel van de digitale en papieren collectie van de KB vooralsnog buiten beschouwing.
De functionaliteit is alleen zinvol in combinatie met een jaarpas van de Koninklijke Bibliotheek (KB).
Geef je KB-lidmaatschap op in je persoonlijke instellingen. Hierdoor krijg je binnen de projectomgeving van bolas suggesties voor relevante databanken van de KB. Bolas suggereert op basis van je projectinstellingen (titel project, vakgebied & type en/of trefwoorden) mogelijk nuttige databanken.
Als je lid bent van de openbare bibliotheek en op zoek naar (wetenschappelijke) cultuurhistorische informatie (journals, tijdschriften, dissertaties, kranten) dan is deze selectie van databanken wellicht geschikt.
Het gaat om ruim twintig databanken van Proquest op het historische culturele vlak (Engelstalig) interessant zijn en daarom ook in onze databankcatalogus zijn opgenomen.
Hier vind je het overzicht met beknopte beschrijvingen van de databanken. De collectie is ook gelijktijdig doorzoekbaar. Je kunt daarbij gebruik maken van booleaanse operatoren (OR, NOT etc.).
Naast het Hele Erge is er iets dat daar dichtbij komt, namelijk een boek dat wel beschikbaar, maar niet toegankelijk is. Wat doe je in zo’n geval?
Het overkomt mij met regelmaat, zo ook vandaag. Ik las in de NRC een recensie van Auke Hulst over een collectie essays van Yoshida Kenkō (c. 1283-1350), een Japanse boeddhist, die – zo begreep ik – tot rijpheid kwam door de kunst van het nietsdoen te leren. Ik zocht zijn boek The Idle Thoughts of a Recluse (1914) op en ontdekte dat het boek beschikbaar was in de Amerikaanse digitale collectie (databank Hathitrust). De collectie is in haar geheel opgenomen in onze zoekmachine Laelaps. Het gaat om vele miljoenen titels. Deze specifieke titel is echter buiten Amerika niet downloadbaar, althans niet zonder VPN-verbinding (VPN staat voor Virtual Private Network)
Met een VPN-verbinding is het net alsof je zelf in Amerika bent. Eigenlijk zet je met een VPN een netwerkverbinding op met een Amerikaanse computer die jouw zoekopdracht doorgeeft aan de databank Hathitrust. Dat is volledig legaal. Zo kon ik het boek van Kenkō toch inzien.
We leven in een wonderlijke wereld met een overvloed aan teksten die beschikbaar en ook nog eens toegankelijk zijn. Althans voor hen die Ali Baba willen heten en een VPN-sleutel bezitten. Jij kunt ook Ali Baba zijn.
Eind mei worden de genomineerden voor de KNAW-onderwijsprijs bekend gemaakt. De winnaars krijgen bericht via de inzender van de profielwerkstuk, de coördinator/contactpersoon van de school.
Scholen die komend jaar meedoen ontvangen van BOLAS vijf gratis vouchers voor de leerlingen & begeleidend docent als zij meedingen naar de prijs. De onderwijsprijs sluit perfect aan bij onze missie en doelstelling. De aanvraag van de leerlingvouchers kan uitsluitend door de PWS-coördinator of (con)rector van de school (via de schoolmail).
De KNAW publiceert de winnende werkstukken en de namen van de leerlingen, begeleidende docenten en scholen. De prijsuitreiking vindt plaats op 9 juni 2020 in Amsterdam. Hoe? Dat weten we nog niet in verband met de corona-crisis. De juryrapporten van de winnende werkstukken zijn na de prijsuitreiking beschikbaar.
Meer informatie op de website van de KNAW-onderwijsprijs.