In 't Wasdom

Naast het Hele Erge is er iets dat daar dichtbij komt, namelijk een boek dat wel beschikbaar, maar niet toegankelijk is. Wat doe je in zo’n geval?

Het overkomt mij met regelmaat, zo ook vandaag. Ik las in de NRC een recensie van Auke Hulst over een collectie essays van Yoshida Kenkō (c. 1283-1350), een Japanse boeddhist, die – zo begreep ik – tot rijpheid kwam door de kunst van het nietsdoen te leren. Ik zocht zijn boek The Idle Thoughts of a Recluse (1914) op en ontdekte dat het boek beschikbaar was in de Amerikaanse digitale collectie (databank Hathitrust). De collectie is in haar geheel opgenomen in onze zoekmachine Laelaps. Het gaat om vele miljoenen titels. Deze specifieke titel is echter buiten Amerika niet downloadbaar, althans niet zonder VPN-verbinding (VPN staat voor Virtual Private Network)

Met een VPN-verbinding is het net alsof je zelf in Amerika bent. Eigenlijk zet je met een VPN een netwerkverbinding op met een Amerikaanse computer die jouw zoekopdracht doorgeeft aan de databank Hathitrust. Dat is volledig legaal. Zo kon ik het boek van Kenkō toch inzien.

We leven in een wonderlijke wereld met een overvloed aan teksten die beschikbaar en ook nog eens toegankelijk zijn. Althans voor hen die Ali Baba willen heten en een VPN-sleutel bezitten. Jij kunt ook Ali Baba zijn.

FAQ – Wat is een VPN-verbinding?

Jorge Luis Borges schreef ooit een verhaal over de Bibliotheek van Babel, een oneindige boekentafel die alle denkbare boeken bevat. De eindeloosheid voor een eindig mens. De fantasie van Borges lijkt best wel een beetje op de digitale werkelijkheid van vandaag. Er zijn veel vrij toegankelijke databanken met miljoenen oude en nieuwe e-books: Hathitrust, DBNL, Gutenberg, DOAB etc.. De titels uit die databanken zijn ook binnen BOLAS beschikbaar.

Wie deze en andere collecties doorzoekt stuit soms op het probleem dat het digitale boek in Nederland niet beschikbaar is. In Amerika is het exemplaar vrij van auteursrechten, maar in Nederland niet. Je kunt dan natuurlijk je reispapieren pakken om in Los Angeles naar de blues te luisteren en intussen het boek downloaden. Het kan ook anders: met een VPN-netwerk

Een Virtual Private Network is een goedkope manier om je netwerk uit te breiden naar andere werelddelen. Je kunt “doen alsof” je elders bent, bijv. op het eiland Tristan da Cunha zit of in IJsland of waar ook in de wereld. Je computer maakt verbinding met een computer elders en krijgt het IP-adres van de locatie van je keuze. Dit betekent ook dat je online privacy beter is beschermd. En daarnaast kun je ook boeken downloaden die onder de Amerikaanse of een andere jurisdictie vallen.

Het gebruiken van een VPN-verbinding is volledig legaal. Door de VPN verbinding wordt de privacy van de internetgebruiker verhoogd, terwijl Google niet meer weet waar je zit. Er is ook een nadeel. De internetsnelheid neemt af. Die afname van de snelheid is afhankelijk van de prijs/kwaliteit verhouding van de gekozen VPN-verbinding.

Lezende engelen trekken zich niets aan van fysieke grenzen, ook niet van tijdsgrenzen, landsgrenzen of andere bepalingen. Zij verzamelen boeken uit alle tijden en plaatsen. Zo ook de Engel in de bibliotheek van Babel: die leest en peinst.