In deze wekelijkse rubriek vind je een zoek- of beter een vindtip. Het gaat om zoektechnieken en andere tips en trucs om effectief informatie terug te vinden.
Deze week (week 52): je zoekopdracht beperken tot één website. Read the rest of this entry »
Google is succesvol, maar goed zoeken is niet per se gemakkelijk. Of misschien moet ik het anders zeggen: het vinden van betrouwbare bronnen is niet simpel. Met Google vinden we meer dan ooit, maar Google vindt geen documenten achter betaalmuren. Die zoekmachine indexeert alleen toegankelijke documenten. Wat valt er te zeggen over de kwaliteit (en betrouwbaarheid) van die bronnen?
Ik werkte eerder veel met kaartenbakken. Op zo’n kaart staat precies waar een bron (boek, artikel of ander document) over gaat en waar & wanneer het werd gepubliceerd (wie, wat, waar, wanneer). Iemand die een kaart maakt – meestal een specialist, een kenner – streeft naar exactheid en geeft dus de essentie van de bron weer. De kaarten en kaartenbakken van vroeger zijn niet verdwenen, de specialistische inhoud is gedigitaliseerd. Dat zijn nu de zg. databanken. Die inhoud van zo’n databank is niet toegankelijk voor Google. Het gaat om specialistische informatie en je moet vaak lid zijn van een bibliotheek om toegang te krijgen.
Voor het algoritme van Google is een titelbeschrijving van evenveel betekenis als een willekeurige zin uit het boek zelf. Het heeft voor een zoekmachine geen enkele betekenis. Ze maakt geen verschil. Het algoritme is de grote gelijkmaker. Google scant alles: niet alleen titel, maar ook de gehele inhoud. De vraag is dus of de zoekmachine een verschil kan maken, en of het resultaat net zo goed is als dat van de specialist.
Het verschil tussen een kaartenbak (of databank) en het internet is geen probleem als gebruikers er rekening mee houden. Maar dat is vaak niet zo. Veel mensen zoeken in een databank niet anders dan wanneer ze met behulp van de zoekmachine Google over het internet surfen. En dan gaat het mis. Een specialistische databank (eigenlijk een elektronische kaartenbak) geeft als resultaat 0 (zinnige) treffers op een zoekvraag als: Leden Koninklijk Huis leeftijd. Google daarentegen geeft direct antwoord (en vaak is dat ook het goede antwoord). Het is dan ook goed te weten wanneer je beter in een databank kunt gaan zoeken of met Google.
Drie vragen
Drie belangrijke vragen: 1. wanneer zoek je in een databank en wanneer volstaat Google of DuckDuckGo? 2. hoe zoek je met Google en hoe zoek je in een databank? 3. hoe beoordeel je de kwaliteit & betrouwbaarheid van je zoekresultaten?
In drie volgende blogs geef ik je een antwoord op deze vragen (zie bovenstaande verwijzingen).
Google heeft een simpele zoekbalk. Eén enkel trefwoord intikken en Google doet de rest. Wat die rest precies inhoudt? Dat weet bijna niemand. Eén ding is wel zeker: Google stemt de resultaten af op het profiel dat zij heeft van de gebruiker. Ze manipuleert, zeggen sommigen.
Hoe zoek je met Google? Kun je de zoekresultaten van Google wel beïnvloeden? Ja, dat kan en het is eenvoudig.
Er zijn mogelijkheden om Google te “manipuleren” of beter: zelf het heft in handen te nemen. Hoe doe je dat? Hoe zorg je er voor dat Google doet wat jij wilt? Je kunt Google sturen door naast trefwoorden ook zgn. commando’s toe te voegen. In al deze gevallen beperk je het aantal resultaten. Dat is ook de bedoeling. Scherper zoeken en zelf de zoekcriteria bepalen. Hoe doe je dat?
Eerst enkele mogelijkheden, daarna een voorbeeld Read the rest of this entry »
FAQ ’s – Wat is Slimmer Zoeken? (1) – Wat is een algoritme? (2)
Facebook kondigt nog meer tijdlijnveranderingen aan (2018, 31 januari). NRC-next. Geraadpleegd op 21 feb. 2018 van https://www.nrc.nl/
In januari 2018 vernieuwde Facebook de techniek achter de tijdlijn. Gebruikers krijgen voortaan meer lokaal nieuws te zien. Bovendien kunnen gebruikers binnenkort ook de betrouwbaarheid van nieuws beoordelen, zo stelt Mark Zuckerberg. Op basis daarvan krijgen ze dan meer van dat “betrouwbare” nieuws in hun tijdlijn. Dat doet het nieuwe algoritme van Facebook.
Dat zou natuurlijk heel knap zijn van die gebruikers en – als het waar is – ook van die nieuwe knop van Facebook. Maar facebookgebruikers bewezen eerder dat ze fakenieuws juist niet onderscheiden van geloofwaardig nieuws. Mark Zuckerberg bedoelt natuurlijk iets anders. Het gaat om de indruk die een lezer heeft van de betrouwbaarheid van de bron. Dat is iets anders.
Het Facebookplatform gaat niet zelf beoordelen of nieuws geloofwaardig is en stelt ook geen redactie aan – zoals bij een tijdschrift – om nieuws te beoordelen op geloofwaardigheid.
Facebook verandert wel het algoritme. Nieuws dat door gebruikers geloofwaardig wordt geacht komt bovenaan in de resultaten. Dat kan ook nepnieuws zijn dat een gebruiker geloofwaardig acht. Kortom, er verandert helemaal niets. Behalve het zoekalgoritme. Die verandering lokt wellicht méér bedrijven die hun nieuws laten aanprijzen door Facebookgebruikers en Mark Z. daarvoor betalen.
Een algoritme bepaalt de route die wordt afgelegd naar een bepaald doel. Dat gebeurt vanuit de visie van de maker van dat algoritme. Hij stelt de criteria vast en bepaalt daarmee de volgorde van de stappen. De maker van zo´n computeralgoritme is dus het eigenlijk brein achter de volgorde waarin de zoekresultaten worden gepresenteerd. Wanneer je vaak klikt op het profiel van een twitteraar (of op zijn berichten reageert), dan zal Twitter de tweets van die twitteraar bovenaan zetten, ook al verzond hij die tweets al zes uur eerder. Bij Google en Facebook gebeurt ongeveer hetzelfde.
De volgorde kun je natuurlijk ook zelf bepalen. Wanneer je met Google zoekt kun je door een specifieke zoekopdracht zelf bepalen wat wel of niet in de lijst met resultaten. Dat heet Slimmer zoeken. Met je eigen algoritme nog wel! Wat kan er leuker zijn? Zelf het heft in handen nemen in plaats van dat Google of Faceboeek of Twitter je brengt waar je misschien wel niet wilt zijn.
Later meer over Slimmer Zoeken. Meer weten en verder lezen? Zie hieronder!
Bronnen
Facebook kondigt nog meer tijdlijnveranderingen aan (2018, 31 januari). NRC-next. Geraadpleegd op 21 feb. 2018 van https://www.nrc.nl/
Geels, M. (2018, 20). Facebook laat gebruikers betrouwbaarheid bepalen. NRC. Geraadpleegd op 21 feb. 2018 van https://www.nrc.nl/
Hijink, M. (2018, 15 januari). Facebooks nieuwe News Feed is een zwaktebod. NRC [column]. Geraadpleegd op 21 feb. 2018 van https://www.nrc.nl/
Sanders, E. (2013, 9 februari). Hoe zoek je slimmer? Drie methodes om slimmer te zoeken [online nieuwsartikel]. NRC Handelsblad. Geraadpleegd op https://www.nrc.nl/nieuws/2013/02/09/hoe-zoek-je-slimmer-drie-methodes-om-slimmer-te-zoeken-1196159-a264055
Sanders, E. (2011). Eerste Hulp bij e-Onderzoek voor studenten in de geesteswetenschappen: Slimmer zoeken, slimmer documenteren. Geraadpleegd op https://openaccess.leidenuniv.nl/handle/1887/17774