In 't Wasdom

bolas, toegang tot kennis
januari 10th, 2020

Het opzetten van een gevarieerde en betrouwbare bronnenlijst

Een vorig blog ging over betrouwbare bronnen. In dat blog is onderscheid gemaakt tussen inhoudelijke en formele eisen (aanwezigheid auteur, publicatiedatum, gegevens over titel & vindplaats). Daarnaast is opgemerkt dat je voldoende gegevens moet hebben om de bibliografie volgens de gekozen stijl (bijv. APA-richtlijnen) op te maken (vormeisen). In dit blog gaan we verder in op de kwaliteit van de bibliografie of bronnenlijst.

De kwaliteit van bibliografie (of bronnenlijst) blijkt – naast het gebruik van betrouwbare (en stabiele) bronnen – ook uit de diversiteit van de bronnen. Zijn er bijv. verschillende soorten of type bronnen (bijv. krant, tijdschrift, journal, boek) gebruikt of worden er alleen (instabiele) internetbronnen gebruikt? Welke type bronnen zijn er precies gebruikt en geeft de bibliografie dit correct weer? Met andere woorden: kun je uit de bibliografie opmaken om welk type bron het gaat?

Natuurlijk is je vraagstelling richtinggevend bij de selectie van bronnen. Ben je bijvoorbeeld geïnteresseerd in de ontvangst van de film Modern Times (1936) van Charlie Chaplin in Amerikaanse en Nederlandse recensies, dan is het ietwat merkwaardig als er geen krantenartikelen zijn opgenomen in je bronnenlijst.

Hieronder een voorbeeld van enkele bronnen uit de bibliografie van een dissertatie. Het gaat om vier verschillende type bronnen. Welke?

Baarda, B. et al. (2017). Basisboek kwalitatief onderzoek: handleiding voor het opzetten en uitvoeren van kwalitatief onderzoek. Groningen: Wolters Noordhoff.

Barnhill, J.J. (2011). Giving meaning to grief: The role of rituals and stories in coping with sudden family loss (phd thesis University of South Florida). Tampa, Florida: USF.

Behrend, C. (2017). Interview with ritual artist Ida van der Lee. In J. Gordon-Lennox (red.), Emerging ritual in secular societies: a transdisciplinary conversation (pp. 232-245). London: Jessica Kingsley Publishers.

Deflem, M. (1991). Ritual, anti-structure, and religion: a discussion of Victor Turner’s processual symbolic analysis. Journal for the Scientific Study of Religion, 30(1), 1-25. doi:10.2307/1387146

Iemand die de hier gebruikte referentiestijl (APA-style) kent, ziet in één oogopslag dat het om vier verschillende type bronnen gaat, resp. een boek, PhD-thesis, artikel uit bundel en een artikel uit een journal.

Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen de vier bronnen en welke informatie heb je nodig om het type bron bepalen?

De overeenkomst is dat bronnen moeten voldoen aan de formele eisen, d.w.z. compleetheid wat betreft: auteur(s), publicatiedatum, titel- en (stabiele) vindplaatsgegevens. De weergave (vormeisen) is bij ieder type bron anders. Los van dit laatste zijn er uiteraard ook verschillen in vormgeving tussen de referentiestijlen (APA, Harvard, Cambridge etc.).

Uit een correcte bibliografie kun je opmaken tot welk type de weergegeven bron behoort. Dat geeft ook helderheid wat betreft de variatie en kwaliteit van de bronnenlijst. Het bepalen van het type bron is het thema van een aantal volgende blogs! [wordt vervolgd]


Bolas ontwikkelde een eigen tool voor het opslaan van verschillende soorten (type) bronnen volgens de APA-stijl. Je kunt deze tool gebruiken op de overzichtspagina met eerder opgeslagen projectbronnen.

Klik op de overzichtspagina op REF (rode pictogram), kies het correcte type bron en vul de ontbrekende gegevens aan. Je bent klaar als alle noodzakelijke velden bij het gekozen type bron zijn ingevuld. Dan wordt het rode REF pictogram groen.

december 15th, 2019

Datum van raadpleging – volgens APA-regels

Ga naar je projectbronnen en klik op REF

Een gebruiker vroeg mij waarom de datum van raadpleging (bij een artikel of boek) niet wordt opgenomen in de literatuurlijst. Haar was geleerd die datum altijd te vermelden. Dat is helaas een misverstand.

Het vermelden van de datum van raadpleging is alléén nodig bij veranderbare webpagina’s. Bij een journal, tijdschriftartikel of boek is er altijd een publicatiedatum. En er is een garantie dat de bron vindbaar blijft (in bibliotheek en/of digitaal databankbestand). Een redacteur of team heeft naar de inhoud gekeken en in orde bevonden. Klaar voor publicatie. Met een datum (of jaartal) erop. Daarna is het niet meer mogelijk iets te veranderen!

Een gewone webpagina zoals een weblog valt onder ‘digitale bron’. De extra optie (binnen bolas) die je bij deze veranderbare projectbronnen kunt (of zelfs moet) aanvinken is: “bron is aan verandering onderhevig”. Daarmee geef je aan dat de auteur de tekst totaal kan veranderen of zelfs een webpagina kan laten verdwijnen. Dat zegt iets over de betrouwbaarheid (herhaalbaarheid) van zo’n bron. Hij is vaak niet meer vindbaar. Een literatuurlijst met alléén veranderbare bronnen (“geraadpleegd op …”) maakt géén stevige indruk. Die bronnen zijn minder betrouwbaar, omdat de toekomstige vindbaarheid onzeker is.


Bron aanpassen in bolas?

Je past je bronverwijzing in 3 stappen aan: ga naar je projectbronnen (1) klik op de REF van de aan te passen bron (2). vink de optie “bron is aan verandering onderhevig” aan bij digitale bron en sla de wijzigingen op (3)

Vul alle gevraagde velden in. Is dat gedaan dan verandert de kleur van de icon (REF) van rood in groen. Er is ook nog een tutorial voor het opmaken van een literatuurlijst.