Google is succesvol, maar goed zoeken is niet per se gemakkelijk. Of misschien moet ik het anders zeggen: het vinden van betrouwbare bronnen is niet simpel. Met Google vinden we meer dan ooit, maar Google vindt geen documenten achter betaalmuren. Die zoekmachine indexeert alleen toegankelijke documenten. Wat valt er te zeggen over de kwaliteit (en betrouwbaarheid) van die bronnen?
Ik werkte eerder veel met kaartenbakken. Op zo’n kaart staat precies waar een bron (boek, artikel of ander document) over gaat en waar & wanneer het werd gepubliceerd (wie, wat, waar, wanneer). Iemand die een kaart maakt – meestal een specialist, een kenner – streeft naar exactheid en geeft dus de essentie van de bron weer. De kaarten en kaartenbakken van vroeger zijn niet verdwenen, de specialistische inhoud is gedigitaliseerd. Dat zijn nu de zg. databanken. Die inhoud van zo’n databank is niet toegankelijk voor Google. Het gaat om specialistische informatie en je moet vaak lid zijn van een bibliotheek om toegang te krijgen.
Voor het algoritme van Google is een titelbeschrijving van evenveel betekenis als een willekeurige zin uit het boek zelf. Het heeft voor een zoekmachine geen enkele betekenis. Ze maakt geen verschil. Het algoritme is de grote gelijkmaker. Google scant alles: niet alleen titel, maar ook de gehele inhoud. De vraag is dus of de zoekmachine een verschil kan maken, en of het resultaat net zo goed is als dat van de specialist.
Het verschil tussen een kaartenbak (of databank) en het internet is geen probleem als gebruikers er rekening mee houden. Maar dat is vaak niet zo. Veel mensen zoeken in een databank niet anders dan wanneer ze met behulp van de zoekmachine Google over het internet surfen. En dan gaat het mis. Een specialistische databank (eigenlijk een elektronische kaartenbak) geeft als resultaat 0 (zinnige) treffers op een zoekvraag als: Leden Koninklijk Huis leeftijd. Google daarentegen geeft direct antwoord (en vaak is dat ook het goede antwoord). Het is dan ook goed te weten wanneer je beter in een databank kunt gaan zoeken of met Google.
Drie vragen
Drie belangrijke vragen: 1. wanneer zoek je in een databank en wanneer volstaat Google of DuckDuckGo? 2. hoe zoek je met Google en hoe zoek je in een databank? 3. hoe beoordeel je de kwaliteit & betrouwbaarheid van je zoekresultaten?
In drie volgende blogs geef ik je een antwoord op deze vragen (zie bovenstaande verwijzingen).